بوندسلیگا مبهوت ماینتس شده است. تیم توماس توخل، این سرمربی جوان، بایرن مونیخ را هم در خانهاش با سادگیای که گاهی بدیهی بهنظر میآمد، از پیش رو برداشت. نکته عجیبتر اما حالا این است که دیگر کمتر کسی در آلمان تردید دارد که ماینتس شگفتیساز این فصل که 7برد در 7بازی به دست آورده، مثل آن تیمهای کوچکی باشد که ابتدای فصل میآیند و بهطور تصادفی در برههای کوتاه موفق و سپس ناگهان از صحنه محو میشوند. آنچه «ماینتس 05» هفتههاست دارد در بوندسلیگا به پا میکند، دقیقاً عکس چنین تصوری است.
پروژه ماینتس 2011
بازی شاداب تیم توماس توخل طی چند ماه رشد یافته و انگار در این تیم ریشه دوانده و سازمانیافته شده است. موفقیت ماینتس چیزی است که توخل از زمان آمدنش به این باشگاه، یعنی از ابتدای فصل گذشته پس از صعود به دسته اول بوندسلیگا، روی آن کار کرده است. ضمن آنکه تیم او این مزیت را هم فصل گذشته پیدا کرد که خیلی زود بقایش در دسته اول تضمین شد، بهطوری که با امنیت بیشتری توانست برنامهریزی کند. از همان موقع بلادرنگ میشد روی پروژه «ماینتس 2011» کار کرد، و این مربی 37ساله هم همین کار را کرد. از آن پس، این تیم ذرهذره باثباتتر شد و آن اعتماد به نفسی که سرمربی جوان تیم الگوی زندهاش بود را رفتهرفته بهخود گرفت. حالا که ماینتس همه امتیازهای 7بازی اول فصل را به حساباش اندوخته و آن بالای بالا ایستاده، کل لیگ تازه یادش افتاده که تیم توخل در پایان فصل گذشته هم در 4بازی آخر شکست نخورده بود.
اما حالا ماینتسیها در ولفسبورگ، قهرمان 2009 را پس از اینکه 3 بر صفر عقب افتادند شکست دادهاند و بازیهای خارج از خانهشان در برمن و مونیخ را هم بردهاند. این بازیها سختترین بازیهای بوندسلیگا بهشمار میآیند. پارسال توماس توخل پیش از بازی در مونیخ طعنهآمیزانه بهعنوان راه حل تاکتیکی گفته بود «باید اتوبوس تیم مقابل دروازه پارک شود» اما یکسال بعد هیچ کس نمیتوانست مانع این شود که تیم او همه امتیازها را با خود به خانه برد.
نماد جوانی و تازگی و درخشش این ماینتس، بخش حمله تیم است؛ قسمت سه نفرهای که حالا گلهایشان را سهتایی با یک حرکت خاص در کنار پرچم کرنر جشن میگیرند؛ آندره شورله، آدام ژالای و لوییس هولتبی که چهره تیم شدهاند. هولتبی 20ساله که پدرش بریتانیایی است، حالا قاطعانه میگوید که میخواهد برای آلمان بازی کند و پدرش هم این را میپذیرد. یواخیم لو، سرمربی تیم ملی آلمان نیز پس از بازیهای درخشان ماینتس، هفته پیش اعلام کرد که برای بازی دوستانه 17نوامبر مقابل سوئد، شورله و هولتبی را به تیم ملی دعوت خواهد کرد. اما ارکان تیم بازیکنان دیگری هستند که نامحسوساند اما تیم را رهبری میکنند. مثل میروسلاو کارهان باتجربه که 6سال برای ولفسبورگ بازی کرده است، یا کریستیان فوکس شوتزن که توخل او را از بوخوم به ماینتس آورد. یا کریستیان وتکلو، دروازهبان تیم که مدتها در صف دوم منتظر ماند اما حالا پس از آسیبدیدگی هاینس مولر دروازهبان اصلی تیم، از فرصت به بهترین شکل دارد استفاده میکند.
مغز متفکر یا استاد چرخش؟
اما پشت سر همه این عوامل، سرمربی تیم، یا آنگونه که هولتبی او را توصیف کرده، «مغز متفکر» تیم، قرار دارد. پیش از این موفقیت خیرهکننده ماینتس هم همه متوجه شده بودند که توماس توخل آدم باهوشی است. او معنای حقیقی فوتبال را فهمیده است؛ ورزشی که در آن با عشق و علاقه و هوش، میتوان به خیلی چیزها رسید. او علاوه بر «مغز متفکر»، حالا لقب دیگری نیز در رسانههای آلمان پیدا کرده که حاکی از فلسفه فوتبال او دارد؛ «استاد چرخش». زمانی همه اوتمار هیتسفیلد را در میان مربیان بوندسلیگا سردمدار استفاده از سیستم چرخشی میدانستند که مدام ترکیب اصلی بایرن مونیخ را زیر و رو میکرد تا برای ستارگانش زمان کافی برای استراحت فراهم کند و از طرف دیگر به همه فرصت بازی بدهد.
جانشین او لوییفان خال جزو مربیانی است که به هیچ وجه به سیستم چرخشی اعتقاد ندارد اما با این حال این کلمه دوباره ورد زبانها افتاده است اما این بار به خاطر تیم کوچک ماینتس و نه بایرن مونیخ.درحالیکه هیتسفیلد در بایرن این مشکل را داشت که دائم باید در 3 تورنمنت لیگ ، جام حذفی و لیگ قهرمانان بازی میکرد، توماس توخل با تیم جوانش فقط در 2تورنمنت شرکت میکند اما با این حال به سیستم چرخشی اعتقاد دارد. هدف او از به کار بردن این سیستم این است که دوندگی بالای تیماش که لازمه بازی سریع آن است را با بازیکنانی تازهنفس تضمین کند و خستگی ناشی از تعداد بازیها را به مرور زمان به حداقل برساند. او در 7 بازی این فصل اغلب ترکیب اصلیاش را تغییر داده است، بهطوری که تاکنون 19بازیکن به میدان رفتهاند. از میان این 19نفر، 18 بازیکن تا به حال این فرصت را پیدا کردهاند که حداقل یک بار از ابتدا در ترکیب اصلی قرار بگیرند.
بازیکنان فوتبال امروز زیاد طرفدار این سیستم نیستند. آنها فقط یک چیز میخواهند؛ اینکه بازی کنند. در صورتی که سیستم چرخشی جواب بدهد، پاداش تاکتیک مربی را با سکوت میدهند اما اگر یک وقت جواب ندهد، ریشه همه مشکلات را در آن میبینند و اینکه نتوانستهاند با همتیمیهایشان هماهنگ شوند. آن وقت ریتم و اعتماد به نفس تیم از بین میرود. اما در ماینتس اینگونه نیست. حداقل تا حالا که این طور بوده که با تغییر مداوم تیم که از نظر آندره شورله ستاره تیم «توزیع فشردگی» است، آنها غیرقابلپیشبینیتر میشوند. در پیروزی 2- یک مقابل بایرن هم توخل تیماش را در 5پست تغییر داد و دوباره جواب گرفت. تیم او بخصوص در نیم ساعت اول، یک پرسینگ بینقص را به اجرا گذاشت که معمولاً یک تیم هماهنگ و منسجم از پساش برمیآید.
علاوه بر این ماینتسیها چند افسانه کلیشهای دیگر را هم در فوتبال نقض کردهاند. ( توخل به این جور تصورها، جسورانه «نیمهحقیقت» میگوید). یکی اینکه اگر پیش از پایان نیمه اول گل مساوی را دریافت کنی تیم ضربه میخورد اما تیم توخل به راحتی آن را به فراموشی سپرد. یا اینکه فصل دوم یک تیم صعودکرده در دسته اول سختتر از فصل اول است، حالا دیگر کسی با وجود این ماینتس این را هم باور ندارد.
قهرمانی یا سقوط؟
فان خال، سرمربی بایرن حالا حتی معتقد است که ماینتس قهرمان هم میتواند بشود. اما کسی واقعاً باور ندارد که او صادق باشد و حرفهای او بیشتر به همان حقههای تاکتیکی برای زیر فشار قرار دادن حریف میماند. همین 2سال پیش که هوفنهایم بهعنوان تیم صعودکرده آمد و قهرمان نیمفصل شد اما در نیمفصل دوم تا میانه جدول سقوط کرد. خود ماینتسیها هم تا اینجا واقعبین نشان دادهاند. برای کریستیان هایدل، مدیر باشگاه «تعاریف» فان خال اهمیتی ندارد؛ «اینها بازیهایی است برای مضطرب کردن ما اما بیفایده است.» ماینتسیها با وجود این آغاز رؤیایی نمیخواهند اهدافشان را که پیش از فصل درنظر گرفته بودند و آن چیزی نبود به جز بقا در دسته اول، تغییر دهند.واقعیت هم این است که هیچ کدام از بازیکنان ماینتس تا به حال هوای صدرنشینی را در بوندسلیگا تنفس نکرده بودند و کم پیش نیامده که این جور موفقیتها و تعریف و تمجیدها، تیم را به هم ریخته و برایش مشکل درست کرده است. اما توخل با هوشیاری میگوید: «ما احساس نمیکنیم که از آنچه هستیم بزرگتریم.»ماینتس این هفته هوفنهایم را هم شکست داد تا با رکورد بهترین آغاز فصل که دست بایرن مونیخ و کایزرسلاترن است، برابری کند.
کایزرسلاترن این رکورد را در فصل 98-1997 بر جای گذاشت؛ همان فصلی که با اتو رهاگل تازه صعود کرده بود و به طرز معجزهآسایی قهرمان هم شد. جالب است که رهاگل اعتقاد دارد که این ماینتس میتواند همان کار بزرگی را که تیم او 12سال پیش کرد، امسال انجام دهد و قهرمان شود. او به روزنامه «بیلد» گفته که «در کریسمس بهتر میتوان در این باره قضاوت کرد. اما آنها همین حالا هم امتیازات زیادی را اندوختهاند و فوتبال مفرحی را بازی میکنند.» البته رهاگل سختیهایی را هم در انتظار ماینتس میبیند؛ «حالا رقبا بیدار میشوند و ماینتس را به دقت زیرنظر میگیرند و بازیشان را بر این اساس تنظیم میکنند.» اما هایدل حتی از قیاس با کایزرسلاترن هم ابا دارد. او صرفاً از «بهترین ماینتس همه دوران» حرف میزند.